Cafeïne in Yerba Mate en koffie - waarom kiezen voor mate thee?
Yerba mate wordt gewaardeerd om zijn oorspronkelijke kruidensmaak, maar ook om zijn sterk stimulerende eigenschappen, waardoor het door velen wordt beschouwd als een goed alternatief voor koffie. Zowel het drinken van maté thee als koffie kan veel voordelen hebben, en elk brouwsel heeft zijn eigen voor- en nadelen. Wat is beter en kan Yerba Mate koffie echt volledig vervangen? Wij nemen alle twijfels weg!
Samenvatting:
- Wat is cafeïne en waar is het te vinden?
- Cafeïnegehalte van Yerba Mate, koffie en andere producten
- Zit er cafeïne, mateïne of misschien theïne in Yerba mate?
- Yerba mate vs cafeïne - kan het koffie succesvol vervangen?
- Eindconclusie. Waarom zetten we in op Yerba Mate?
Wat is cafeïne en waar is het te vinden?
De eerste drank die we associëren met cafeïne is koffie. Het is dan ook niet verrassend dat in 1819 in koffiebonen voor het eerst een tot dan toe onbekende chemische verbinding, cafeïne, werd ontdekt. Deze werd gemaakt door een Duitse scheikundige, Friedrich Ferdinand Runge. Twintig jaar later ontdekten wetenschappers cafeïne in thee en aan het eind van de 19e eeuw werd ook bewezen dat cacao een natuurlijke bron van het stimulerende middel was. Hoewel cafeïne relatief recent bij ons bekend werd, werden planten met stimulerende krachten al duizenden jaren eerder ontdekt. Volgens de legende werd thee 3000 jaar geleden ontdekt door de Chinese keizer Shennong. 600 voor Christus gebruikten de oude Maya's die in Zuid-Amerika leefden cacaobonen om de bitter-kruidige, stimulerende drank Xococalit te bereiden. Honderden jaren later ontdekten de Indianen van Amerika de eigenschappen van verschillende soorten hulst, zoals bijvoorbeeld yerba mate - waarvan sommige ook stimulerende effecten vertoonden. De Guarani-indianen ontdekten de energiegevende vrucht guarana en koffie werd ontdekt door een Ethiopische herder in de 9e eeuw na Christus.
Hoe werkt cafeïne?
Tegenwoordig weten we al dat cafeïne een psychoactieve stof is, wat betekent dat het de hersenfunctie direct beïnvloedt. Het stimuleert het centrale zenuwstelsel, verlicht het gevoel van vermoeidheid, verbetert de concentratie en reflexen, geeft extra energie en versnelt de stofwisseling. Cafeïne grijpt in op de werking van adenosine, een stof die verantwoordelijk is voor het gevoel van slaperigheid, en door de afgifte van dopamine te stimuleren heeft het een positief effect op de stemming en verlicht het pijn. Daarom zit het in de samenstelling van sommige pijnstillers. Cafeïne passeert de bloed-hersenbarrière zeer snel. Het geeft een "kick" tot actie, waardoor het bijzonder gewenst is voor mensen die een dosis energie nodig hebben. Het stimuleert een slaperig lichaam 's ochtends, helpt bij een betere concentratie overdag, tijdens het werken of studeren, en verlicht het gevoel van slaperigheid 's avonds. Je zou kunnen zeggen dat cafeïne, in de juiste dosis, een uitstekende "remedie" is tegen vermoeidheid en verminderde energie. Helaas kan overmatige consumptie van cafeïne leiden tot vervelende gevolgen en regelmatige inname kan leiden tot verslaving. Dus wat is de beste en gezondste bron van cafeïne?
Yerba mate versus koffie en andere cafeïnebronnen
De nieuwsgierigen zullen zeker geïnteresseerd zijn in specifieke cijfers. Toegegeven, het is moeilijk om precies te weten hoeveel cafeïne er in koffie, Yerba mate of andere dranken en producten zit. Het hangt af van een aantal factoren, zoals de productiemethode, het soort product dat we gebruiken als basis voor het stimulerende brouwsel, de hoeveelheid product die we in de kop of mok gieten, de methode en tijd van het zetten en de temperatuur van het water dat we over het gedroogde product gieten. Door de jaren heen zijn natuurlijke bronnen van cafeïne op verschillende manieren bestudeerd, dus we kunnen een gemiddeld overzicht geven van het stimulerende gehalte van de verschillende producten:
- 1 liter espressokoffie staat gelijk aan ongeveer 1691-2254 milligram cafeïne
- 1 liter gezette koffie staat gelijk aan ongeveer 386-652 milligram cafeïne
- 1 liter yerba mate staat gelijk aan ongeveer 358 milligram cafeïne
- 1 liter energiedrank staat gelijk aan ongeveer 320 milligram cafeïne
- 1 liter thee staat gelijk aan ongeveer 124-418 milligram cafeïne
- 1 liter frisdrank staat gelijk aan ongeveer 96-194 milligram cafeïne
- 1 liter cafeïnevrije koffie staat gelijk aan ongeveer 24-72 milligram cafeïne
- 1 reep chocolade staat gelijk aan ongeveer 10-31 milligram cafeïne
De conclusie is eenvoudig: de meeste cafeïne zit in koffie en de minste in chocolade. Yerba mate valt, wat betreft cafeïnegehalte in mg per 1 liter brouwsel, ongeveer in het midden van de lijst. Betekent dit dat het een slechter effect heeft dan koffie?
Zit er cafeïne, mateïne of misschien theïne in Yerba Mate?
Voordat we Yerba Mate en koffie met elkaar gaan vergelijken, moeten we een punt ophelderen. Als je op zoek gaat naar informatie over cafeïne in Yerba Mate, kun je op internet verschillende interessante artikelen en blogposts tegenkomen. Sommigen zeggen dat er gewoon cafeïne in mate zit, anderen zeggen dat er mateïne in zit, theïne in thee en guaranine in guarana. Wat is het nu uiteindelijk, zit er cafeïne, mateïne of theïne in Yerba Mate? Het antwoord is eenvoudig. Al deze namen beschrijven dezelfde stof - cafeïne - en er is in wezen geen verschil tussen deze stoffen.
Yerba mate - kan het koffie succesvol vervangen?
Door het cafeïnegehalte worden koffie en Yerba Mate vaak met elkaar vergeleken. Is dat terecht? In zekere zin wel. Welke van de stimulerende drankjes is beter? Laten we vier aspecten nader bekijken:
Stimulatie
Beide drankjes hebben een stimulerend effect, bevorderen de concentratie en nemen gevoelens van slaperigheid weg. Aan de andere kant werken ze heel verschillend. Het stimulerende effect na het drinken van koffie is bijna onmiddellijk, maar het cafeïnegehalte daalt vrij snel (afhankelijk van de ingenomen dosis en de individuele omstandigheden), waardoor de energie plotseling afneemt en je een zwak gevoel krijgt. Yerba mate daarentegen doet er iets langer over om het lichaam te stimuleren, maar het stimulerende effect houdt veel langer aan en wordt niet gevolgd door een plotselinge energiedaling.
Samenstelling en andere eigenschappen
In dit opzicht gaan Yerba Mate en koffie redelijk gelijk op. Beide dranken bevatten weinig calorieën, zolang ze zonder toegevoegde suiker en melk worden gedronken. Koffie is een rijke bron van kalium, foliumzuur, vitamine E en B-vitamines. Het bevat ook een goede hoeveelheid magnesium, maar overmatige koffieconsumptie draagt bij aan de eliminatie ervan uit het lichaam. Yerba mate daarentegen bevat een hele reeks vitaminen (A, B, C en E) en mineralen (waaronder zink, kalium, fosfor, calcium, silicium en magnesium). Het bevat antioxidanten, waaronder het bijzonder belangrijke chlorogeenzuur, soponinen, theofylline en theobromine. Het voedt het lichaam goed en kan, in combinatie met de juiste voeding en lichaamsbeweging, zelfs helpen bij gewichtsverlies. Bijwerkingen? Ze zijn voornamelijk te wijten aan het cafeïnegehalte en kunnen optreden bij zowel overmatige consumptie van koffie als yerba mate, maar bij koffie zijn de negatieve effecten veel lastiger.
Smaak
Smaak is een individuele kwestie, maar in dit opzicht verliest Yerba Mate het vaak. Het valt niet te ontkennen, de infusie van Ilex paraguariensis is specifiek - wrang en bitter. Er zijn manieren om de bitterheid van mate te verminderen of volledig te elimineren, en als je eenmaal meer vertrouwd raakt met de smaak, begin je het uiteindelijk te waarderen. De waarheid is echter dat veel mensen al na de eerste slokken worden ontmoedigd om yerba mate te drinken. Laten we eens kijken hoe echte zwarte koffie smaakt, zonder toevoeging van melk of suiker - is dat echt lekkerder dan Yerba Mate? Ja, een koffie gezoet met vier theelepels suiker en 3/4 kop melk is moeilijk van de ene op de andere dag te vervangen door natuurlijke, plantaardige Yerba mate, maar we hebben een kleine life hack voor je - mate thee kan ook gezoet worden (bij voorkeur met een natuurlijke en caloriearme zoetstof)!
Bereidingswijze
Op het eerste gezicht lijkt koffie praktischer qua bereiding. In de express versie hoef je alleen maar de oploskoffie in een mok te gieten, kokend water toe te voegen, te roeren en klaar is kees. Yerba mate, met al zijn zetrituelen en bijbehorende parafernalia, kan in eerste instantie ingewikkeld lijken. Maar om de kwaliteiten van koffiebonen van hoge kwaliteit ten volle te benutten en een goed, smakelijk en aromatisch brouwsel te bereiden, moet je veel meer tijd besteden dan aan het bereiden van yerba mate volgens de traditionele methode. De bonen moeten eerst goed worden gemalen, dan met een tamper in een zeef worden geklopt en wachten tot het water tijdens de extractie in de koffie sijpelt. Elk element van dit proces is van groot belang. In feite zul je merken dat yerba mate sneller en aangenamer te maken is dan koffie!
Eindconclusie. Waarom zetten we in op Yerba Mate?
De meesten van ons wachten, als we 's ochtends wakker worden, vol ongeduld op een dosis cafeïne om ons de energie te geven om aan de slag te gaan. Wat er in een kopje, mok of kalebas gaat, is aan ieder individu en we gaan niemand met geweld overtuigen. Sommigen kiezen voor een aromatische koffie, anderen voor knapperige groene thee en weer anderen voor guayusa kruidenthee. Wij zetten in op yerba mate, dat zeker een gezond en smakelijk koffiealternatief genoemd mag worden!
Informatiebron:
- Wikipedia: Mate (drink), Coffee, Caffeine.
- C.I. Heck, E.G. de Mejia, Yerba Mate Tea (Ilex paraguariensis): a comprehensive review on chemistry, health implications, and technological considerations, J Food Sci, 2007.